13/09/2017: Droge zomer in de GL

13 september 2017

Vandaag zou er noodweer gemeld zijn, wat door weerman Geert Naessens sterk gerelativeerd wordt. De bomen moeten zich weliswaar schrap zetten tegen de hevige wind, maar hiermee kunnen we moeilijk uitpakken tegenover de eilandbewoners van Sint-Maarten die de krachten van Irma moesten doorstaan.

Op donderdag 3 augustus 2017 werd genoteerd:

De voorbije nacht en deze morgen werd eindelijk nog eens een spaarzame hoeveelheid water over de Groene Long uitgesproeid. De vorige nog spaarzamere regenbui dateert van 17 juli.

Zo’n buitje is net genoeg voor een verfrissend bad, maar onvoldoende als dorstlesser voor de naar water smachtende natuur. Om te grote verdamping tegen te werken, stoten minder diep gewortelde bomen en struiken (een deel van) hun bladeren af. De kruidige vegetatie krijgt het steeds moeilijker. De in juni gemaaide hooilanden vertonen een zeer iele zomergroei.

Afgezien van het diepste gedeelte van de grote vijver, staan alle poelen en vijverdelen van de Groene Long droog. Als de droogte zich verder handhaaft, vrezen we dat ook dit diepere deel zal opdrogen. Dit zou dan voor het eerst zijn sinds de aanleg van het park in 1997-98. We kunnen alleen maar hopen dat het zover niet komt. Een magere troost is wel dat de rietkragen deze zomer op een comfortabele manier gemaaid kunnen worden.

Intussen is de hevigste zomerdroogte voorbij en is door de regenval in september het waterpeil van de vijver niet verder gedaald. Wel werd, na sterfte van enkele grotere vissen, in samenwerking met leden van de Hoevevissers, een reddingsactie uitgevoerd waarbij de resterende grotere karpers en een paar snoeken uit de vijver verwijderd werden om uitgezet te worden in respectievelijk de wal van Hoeve Vandewalle en de Leie. De karpers varieerden in grootte van 61 tot 66 cm en in gewicht van 3,960 tot 6,480 kg. De snoeken waren om en bij de 50 cm lang.

Geredde karper

Daarnaast werd het grote pak waterplanten (hoornblad) die zich in het resterende water hadden teruggetrokken, samen met het “flab” (bloeiende algen) verwijderd, waardoor de resterende vissen wat meer ademruimte kregen. De reiger zal er best tevreden mee zijn. Benieuwd hoe lang het zal duren vooraleer de vijvers hun maximale winterpeil opnieuw zullen halen. Of ze het zullen halen zal afhangen van de hoeveelheid neerslag die er al of niet zal vallen …

Voor verwijdering waterplanten

Na verwijdering waterplanten

Ook de fruitoogst was dit jaar niet om over naar huis te schrijven. Mogelijks is een late lentevorst hiervan de oorzaak, maar misschien zit ook de droge zomer er voor iets tussen? Zijn het voorbije droge voorjaar en zomer een (kleine) aanwijzing dat het klimaat aan het veranderen is, zoals steeds meer aangenomen wordt, maar door een harde kern hardleerse wereldpolitici steevast ontkend wordt? Er zijn toch nog droge(re) periodes geweest, zoals de beruchte zomer van ’76. Feit is dat steeds meer wetenschappers ervan overtuigd zijn dat de mens zich ongelooflijk in nesten aan het werken is en dat zonder ingrijpende maatregelen binnen afzienbare tijd een (zeer) groot aantal mensen uit onleefbaar geworden gebieden zullen moeten verhuizen of zullen sterven. 

We hebben allemaal boter op ons hoofd, wellicht veel meer dan de minder fortuinlijke bevolking van minder geïndustrialiseerd en in welvaart achtergestelde delen van de wereld, die nu al het mogelijke doen om onze vanzelfsprekende luxe op zijn minst te evenaren, wat begrijpelijk en gerechtvaardigd is, maar die niettemin wellicht de eerste slachtoffers van de klimaatverandering zullen zijn.

Het artikel van Newsmonkey (http://newsmonkey.be/article/80883) van 3 augustus 2017 spreekt voor zich.

Klimaatopwarming

Naast natuurlijke oorzaken zoals de zon, vulkaanuitbarstingen, el Niño, … heeft de mens een steeds grotere invloed op het klimaat en de temperatuur op aarde door onder meer het gebruik van fossiele brandstoffen, grootschalige houtkap en veeteelt, waardoor onnatuurlijk grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer terecht komen die het broeikaseffect versterken en de opwarming van de aarde versnellen.

Broeikasgassen zoals CO₂, dat voor 63% van de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde verantwoordelijk is, houden de warmte van de zon vast, die daardoor niet meer de ruimte in kan. Andere gassen zoals methaan (19%), distikstofoxide (N₂O, 6%) en gefluoreerde gassen komen in mindere mate vrij, maar houden de warmte soms duizenden malen sterker vast dan CO₂.

De toename van deze uitstoot wordt veroorzaakt door:

  • Het verbranden van steenkool, olie en gas (CO₂)
  • Ontbossing door houtkap (CO₂ en N₂O)
  • Wereldwijd groeiende veeteelt (methaan)
  • Stikstofhoudende meststoffen (N₂O)
  • Gefluoreerde (kunstmatige) gassen

De concentratie van CO₂ in de atmosfeer is nu 40 % hoger dan voor de industrialisering. De gemiddelde temperatuur op aarde is momenteel 0,85°C hoger dan eind 19de eeuw. En de laatste drie decennia waren alle drie warmer dan alle voorgaande decennia sinds het begin van de metingen in 1850. Als de temperatuur ten opzichte van het pre-industriële tijdperk met meer dan 2°C stijgt, kan dat volgens die wetenschappers leiden tot gevaarlijke en zelfs rampzalige veranderingen van het milieu wereldwijd. Daarom is de internationale gemeenschap het erover eens dat de opwarming van de aarde onder de 2°C moet worden gehouden.

De klimaatveranderingen uiten zich onder meer in:

  • Smeltende ijskappen en stijgende zeespiegel met overstromingen en erosie in kustgebieden en laagland.
  •  Extremere weersomstandigheden, leidend tot overstromingen, slechtere waterkwaliteit, watergebrek, …

Afhankelijk van de geografische ligging betekent dit onder andere meer hittegolven, droogte, bosbranden, teveel of te weinig water, hittedoden, bedreigde landbouw en voedselproductie, hongersnood, volksverhuizingen, vluchtelingen, … met - naast de humanitaire drama’s - zware schade voor milieu en fauna en flora en grote onkosten voor samenleving en economie tot gevolg.

(Bron: Europese Commissie, https://ec.europa.eu/clima/change/causes_nlenhttps://ec.europa.eu/clima/change/consequences_nl)

Maaien van de rietkraag in uitgedroogde kleine vijver